Deze heren doen het gewoon: normaliseren in de jeugdhulp!
Wil jij leren normaliseren?
Luister dan eens naar deze 2 heren! Gisteren bezocht ik een jeugdzorg instelling waar kinderen wonen in een gesloten setting. Ik sprak met twee mannen, die daar al tientallen jaren werken. Zij vertelden met zoveel plezier en enthousiasme over hun werk dat ik meteen dacht: “Wow, dit zouden veel meer mensen moeten horen. Wat een logische en positieve aanpak!”
Het raakte mij om te zien hoe zij ervaren dat de jeugdhulp aan het veranderen is. Een van hen zei zelfs dat hij niet weet hoelang hij nog blijft werken als het zo doorgaat. Ik hoop dat hun verhaal jou inspireert om te durven gaan voor het belang van jongeren, waar je ook werkt!
Jeroen: “Weet je wat ik deed toen ik nog op de groep werkte? Ik nam mijn hond mee in de weekenden en verzamelde een groep kinderen om te gaan wandelen in het bos. Samen 20 minuutjes wandelen naar een motorcrossbaantje, zittend op een bankje kijken naar die motoren. Fantastisch vonden ze het, kost helemaal niks. En er is nog nooit een kind weggelopen!”
Gert: “Ik heb hier in de afgelopen 10 jaar het cultureel werk groot gemaakt. We hebben nu een eigen muziekstudio, een sporthal, een stormbaan, een soos etc. Als kinderen iets willen, kijken we naar wat er mogelijk is. Dus als een jongere wil basketballen, zeggen we: “Als je nog een paar anderen kan vinden die willen basketballen, maken een basketbalclub. Goed idee!” Als er geld nodig is, heb ik contact met een fantastisch fonds hier in de regio. Zij hebben al veel dingen mogelijk gemaakt, zoals de studio en de stormbaan. Ook heb ik afgedankte computers van scholen geregeld, waardoor de jongeren online cursussen kunnen volgen en andere digitale dingen kunnen leren die voor hen belangrijk zijn.”
Hij neemt me mee naar een ruimte waar al hun aanbod hangt, ik zie wel 40 visuele platen van leuke en leerzame dingen die jongeren allemaal kunnen doen.
Gert: “Weet je wat mij laatst gevraagd werd? Kun je ook muziektherapie doen? Dat weiger ik, ik zeg iedere jongere die het leuk vindt om muziek te maken is welkom. We gaan samen muziek maken en als ik dan een beetje ‘therapie’ doe ondertussen prima. Maar ze komen gewoon muziek maken, zoals ieder kind, gewoon plezier hebben en natuurlijk kan dat therapeutisch werken, maar dat is niet het startpunt. Je moet jongeren gewoon normaal behandelen. Kinderen willen en mogen van mij gewoon creatieve, sociale of sportieve dingen doen.
Eigenlijk is dat wel de kern: Gewoon doen, niet problematiseren en ervan uitgaan dat het lukt. Het is het heel simpel: Je moet deze jongeren behandelen zoals je zou willen dat jouw eigen kinderen behandeld zouden worden.
Ik zit hier soms met wel 20 jongeren, in mijn eentje. Als ik aanvoel dat het onrustig wordt, vraag ik een collega om erbij te komen, maar meestal doet iedereen gewoon rustig z’n ding.
De sleutel van onze ruimtes kunnen collega’s op de groep pakken om met jongeren hier te komen, maar dat gebeurt vrijwel nooit. Ik vind dat jammer, want jongeren zijn veel rustiger als ze leuke dingen kunnen doen. En ik vind dat het normaal moet zijn dat jongeren hier net als kinderen die gewoon thuis wonen de kans krijgen om na schooltijd naar een ‘clubje’ te gaan om te ontspannen, te sporten of muziek te maken.”
De reden dat ik deze locatie bezocht is dat zij voor Dream It Wish It Do It een project van het Jeugdwelzijnsberaad een activiteit organiseerde voor jongeren en hun netwerk. Ik wilde weleens zien hoe dat zou werken op zo’n gesloten setting. Nou heel normaal dus, ze deden bingo en gingen daarna bbq-en met meer dan 100 mensen. Ik vroeg hoe het komt dat zij dit gewoon doen, terwijl ik bij anderen vaker hoorde dat het met hun doelgroep niet mogelijk is om iets doen in combinatie met familie en vrienden, omdat dit veel onrust zou geven.
Jeroen: “Ach, wij denken gewoon altijd dat het wel kan.”
Op dat moment komt er een begeleider van een groep aan, hij vertelt dat er een jongen binnen blijft, omdat hij geen familie heeft die naar de bbq komt. De jongen wil niet alleen zitten en blijft daarom op zijn kamer. Gert kent die jongen en zegt meteen: “Zeg hem maar dat die mij kan helpen met de drank en dat ik graag samen met hem samen ga zitten om te eten.”
Tien minuten later komt de jongen eraan. Gert vertelt hem wat hij kan doen en zegt hem dat ze dadelijk samen gaan eten. De begeleider zegt meteen dat hij ook graag samen met hen wil eten. De jongen gaat aan de slag. Je voelt dat hij blij is dat hij is gezien en wordt gewaardeerd. Gert: “Natuurlijk is het pijnlijk dat er voor hem geen familie is, het wordt op zo’n dag als vandaag extra zichtbaar hoe kwetsbaar of afwezig zijn netwerk is. Maar als we dit niet organiseren, is zijn netwerk ook afwezig. Dat is zijn realiteit. We moeten daar niet voor weglopen of daarom dingen niet doen.”
Beiden merken op dat hun werk, maar ook hun collega’s door de jaren heen veranderd zijn. Deze heren overtreden bewust de (nieuwe) regels omdat zij weten dat het op een andere manier beter werkt voor deze jongeren. Ze zien echter om hen heen dat het verminderen van risico’s en het behandelen van problemen centraler is komen te staan. Het is steeds minder normaal (en minder gewaardeerd) als je op je eigen(wijze) manier werkt. Met andere woorden: “Het is steeds moeilijker om op een normale manier met jongeren om te mogen gaan.”
Jeroen: “Tegenwoordig wordt dat niet meer gedaan toch. Je eigen hond meenemen naar je werk en met een groep kinderen in je eentje het bos in. We zien allerlei risico’s. Ik zeg altijd: Diegenen die echt weg willen lopen doen dat toch wel. Hoeveel camera’s, hekken en toezicht we ook plaatsen. Ik weet zeker dat als wij minder camera’s en controles hebben er eerder minder dan meer incidenten zouden zijn.”
Gert: “Weet je wat we ook altijd doen en waar iedereen voor terug komt op z’n vrije dag? Halloween vieren, in een leeg gebouw hier op het terrein. De collega’s verkleden zich en eentje is zelfs zo gek dat die in zijn duikpak in de sloot lag om jongeren te laten schrikken!”
Dit is toch de passie en energie die we willen zien bij mensen die met jongeren werken!?
Onderweg in de auto zat ik na te denken over wat zij mij vertelden en over de onlinebijeenkomst die ik in de ochtend had bijgewoond over normaliseren. In die bijeenkomst spraken we met gemeenten over wat normaliseren is en hoe je dat doet.
Ik bedacht me: Deze heren doen het gewoon, zonder zich daarvan bewust te zijn. Zij laten niet van zich horen, zij zitten niet aan de beleidstafels. En ze zijn met een steeds kleiner wordende minderheid aanwezig in de jeugdhulpverlening. Hun stem, hun verhaal, hun gedrag verdient een podium, vandaar deze blog. De jongeren verdienen het dat we met z’n allen zo normaal mogelijk met elkaar om blijven gaan.
Ik heb ervoor gekozen om de namen van de heren fictief te maken. Het gaat niet om hen persoonlijk of over hun organisatie, maar om hun manier van werken, hun houding.