Ouders sneller bewust van de invloed van aangeleerde patronen
Tamara werkt al 12,5 jaar als gezinsbegeleider bij Enver en werkte daarvoor 6 jaar bij een vrouwenopvang. Tamara is een van de professionals uit de eerste Het Begint Bij Mij train de trainer programma in 2014. Hoogste tijd om te horen wat haar ervaringen zijn met het ouderprogramma in de praktijk!
Voor wie vind jij de training Het Begint Bij Mij geschikt?
“HBBM is echt voor alle ouders geschikt, omdat je het zelf kunt toepassen op je eigen situatie.
Mijn ervaring is dat ouders zich in de groepstraining veel sneller bewust worden van de invloed van hun eigen jeugd en aangeleerde patronen. Iets waarvoor ik in individuele trajecten met gezinnen vaak minstens 2 tot 3 maanden nodig heb. Ouders worden zich in de training bewust van de kern van hun vraag (probleem) en zijn daarna gemotiveerd om hiermee aan de slag te gaan.”
Kun je een voorbeeld geven wat je hiermee bedoelt?
“Ik begeleidde een vader en zoon omdat zij veel ruzie hebben. Ik kom daar al een paar maanden en we komen niet echt verder. Tot deze vader meedoet aan mijn HBBM oudertraining en daar al in de derde bijeenkomst vertelt dat hij het lastig vindt dat zijn zoon niet naar hem luistert, en dat als dit gebeurt hij vervalt in het gedrag dat hij van zijn vader heeft geleerd => slaan.
Dat de vader zijn zoon weleens sloeg had hij mij nooit eerder verteld. Het mooie is dat ik hem daarna kon helpen om zijn gedrag ook echt te veranderen.
Het verhaal van deze vader staat niet op zichzelf, ik zie dit heel vaak gebeuren bij ouders in de training. Ouders worden echt uitgenodigd om open en eerlijk te zijn over zichzelf. Ze worden zich bewust van hun eigen gedrag en de invloed van hun eigen jeugd op hun manier van opvoeden. Deze bewustwording geeft motivatie om het anders te doen. Voor sommige (meest kwetsbare) ouders is het nodig om in combinatie met de groepstraining individuele begeleiding te krijgen, zodat het hen ook lukt om dit echt te gaan doen.”
Waarom bespreek je die patronen niet gewoon in de individuele trajecten die je doet?
“Tsja.. goede vraag. Het duurt in gezinsbegeleidingstrajecten langer voordat ouders echt open zijn. Je hebt hier tijd voor nodig. De meeste ouders beginnen toch eerst over praktische dingen en willen vooral antwoord op de vraag hoe om te gaan met het probleem van het kind. Ze staan er niet meteen voor open om dan te praten over hun eigen jeugd en hun (voorbeeld)rol. Terwijl dit onderwerp in de training gewoon aan bod komt. Als trainer deel je ook je persoonlijke ervaringen uit je jeugd. Zo wordt de drempel lager om hier zelf ook over na te denken en dan is er altijd wel iemand in de groep die iets herkent en begint om zijn eigen verhaal te delen. En dan volgt er weer iemand.. etc.. De groep versterkt elkaar.”
Dit kun je dus ook met andere groepstrainingen voor elkaar krijgen, of niet?
“Hmmm… ik heb ook andere oudertrainingen gegeven, waarin ik ook mijn eigen ervaringen deelde en ouders ervaringen uitwisselden, maar toch kwam dat niet zo tot de kern als bij HBBM.”
Hoe kan dat? Wat is het verschil?
“Het komt denk ik door de combinatie van filmpjes en de oefeningen. De oefeningen zetten je echt aan het denken. Je neemt de tijd om dingen op te schrijven en je moet echt aan de slag met vragen als: Wat is de invloed van je eigen opvoeding op jou? Wie zijn van invloed geweest op jou als kind tijdens de verschillende ontwikkelingsfases?
De meeste oudertrainingen die ik ken blijven toch iets meer hangen bij praktische dingen, tips over hanteren van regels, slecht slapen, luisteren.. etc. Hoe kun je reageren? Wat kun je zeggen? Dan gaat het toch meer over het zichtbare probleem en gedrag van de ouder of het kind. Uit ervaring kan ik zeggen dat het gedrag van het kind regelmatig een ‘symptoom’ blijkt te zijn van problemen waar ouders zelf mee worstelen of ervaringen uit hun jeugd die hen (onbewust) beïnvloeden.”
Welke meerwaarde zie jij van het ouderprogramma HBBM?
“Ik denk dat we heel veel tijd kunnen winnen als we gedurende de intaketrajecten en de tijd dat gezinnen op een wachtlijst staan een programma als Het Begint Bij Mij kunnen aanbieden aan ouders. De kern van hun vraag zou hierdoor veel sneller op tafel liggen en ouders zijn tijdens en na de oudertraining bijna altijd gemotiveerd om hiermee aan de slag te gaan.
Een goed voorbeeld hiervan is een moeder die ik 3 jaar lang intensief heb begeleid. Dit was nodig omdat het thuis echt niet goed ging en er een kans was dat haar kinderen uit huis geplaatst zouden worden. Deze moeder wilde het heel graag beter doen, maar wist niet hoe. Ik heb haar jaren begeleid, maar ook hier kwam ik steeds niet verder dan het geven van praktische adviezen en ondersteuning. Haar motivatie om mijn hulp te accepteren was alleen het voorkomen dat haar kinderen uit huis werden geplaatst. Pas na 3 jaar stond zij er voor open om te kijken naar haar eigen rol als moeder en begon zij in te zien dat heel veel van haar eigen gedrag terug te leiden was naar haar eigen jeugd. Zij wilde toen pas intensiever hulp voor haarzelf om een betere moeder te kunnen zijn voor haar kinderen.
Ik ben ervan overtuigd dat als deze moeder had mee kunnen doen met een groepstraining van HBBM de kans heel groot was dat zij veel sneller tot dit inzicht zou zijn gekomen en al veel eerder open had gestaan voor meer passende hulp.”