De opleiding tot Het Begint Bij Mij trainer, wie kan meedoen en wat leren we toekomstige trainers?

Ik draaide afgelopen maanden mee met onze train de trainer van een bijzondere groep nieuwe (assistent) trainers. Vrouwen uit de Schilderswijk in Den Haag, vrouwen die enthousiast waren over de impact van Het Begint Bij Mij, maar die zelf niet in de jeugdhulp werken of een pedagogische studie hebben afgerond.

Een half jaar geleden kregen we een afwijzing van het SKJ register voor de accreditatie van ons train de trainer programma. De reden die het SKJ gaf, was dat we voor onze training geen HBO toelatingseis hebben voor wie mee mag doen. We konden nu twee dingen doen, of de train de trainer alleen aan HBO professionals aanbieden of de SKJ accreditatie mislopen. We kozen voor het laatste, juist omdat we zo graag ook anderen de kans willen geven om trainer te worden. En omdat we geloven dat een opleiding geen garantie is voor het zijn van een goede trainer. Dit alles riep wel de vraag op: Wanneer ben je eigenlijk een goede Het Begint Bij Mij trainer?

De deelnemende vrouwen aan de train de trainer hadden uitlopende achtergronden en er deed ook een (HBO) professional mee. Hierdoor was dit een unieke kans voor ons om te leren. We delen hier wat we ontdekten.

Het succes van ‘Het Begint Bij Mij’ zit hem niet alleen in wat we vertellen, maar grotendeels ook in de wijze waarop onze trainers dit overdragen. Hun vermogen en flexibiliteit om dingen op hun eigen manier te doen en aan te passen aan de groep. Ik heb mogen ervaren hoe José en Monique deze basishouding hebben voorgeleefd en zo overgedragen aan deze nieuwe groep (assistent)trainers.

Kenmerkend voor deze basishouding is: Een HBBM trainer gunt zichzelf de kans om te oefenen, te falen, te leren en te genieten. Een HBBM trainer staat open om nieuwe dingen te leren en te ervaren. Een HBBM trainer wil nieuwe kennis en tools echt begrijpen en doorleven, om ze vervolgens door te kunnen geven aan anderen.

Omdat beelden vaak meer zeggen dan woorden, heb ik een plaatje gemaakt waarin je ziet dat het gaat om de verbinding tussen je hoofd (kennis en methodiek), je handen (vaardigheden) en je hart (je drijfveren en hoe je je voelt). Deze verbinding is verweven in ons programma, in de teksten, oefeningen en reflectie opdrachten in ons  draaiboek voor opleiders en het handboek voor trainers.

We zijn er door deze ervaring nog meer van overtuigd dat ons train de trainer programma professionals en anderen een stevig fundament biedt. Een fundament waarop zij weer op voort gaan bouwen!

Een fundament voor persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke transformatie.

Een ander belangrijk kenmerk van onze training is het delen van persoonlijke ervaringen en verhalen. Deze vrouwen beschikken over mooie verhalen over de impact van HBBM in hun leven. Zij hebben laten zien hun eigen verhaal te kunnen benutten om anderen te inspireren. We hebben er daarom veel vertrouwen in dat zij gaan bijdragen aan het verkleinen van de kansenongelijkheid van kinderen. Met hun kennis en ervaring in combinatie met hun diverse culturele achtergronden verwachten wij dat, zij een groep ouders weten te bereiken die normaal niet bij de jeugdhulpverlening zal aankloppen.

Zit er een verschil in wat de HBO professional heeft geleerd en wat de vrouwen met ervaringskennis hebben geleerd?

Ja, toch wel. Het belangrijkste verschil is dat een HBO-professional de theoretische achtergronden vaak al kent. De (pedagogische) kennis en theoretische onderbouwing is voor hen snel te begrijpen. Zij hebben tijd, durf en ruimte nodig om te oefenen hoe zij hun eigen ervaringen en verhalen kunnen benutten in het programma. En hoe zij dit op een verbeeldende, creatieve en inspirerende wijze kunnen overdragen.

De behoefte van de vrouwen met ervaringskennis bleek precies omgekeerd. Zij beschikken over vele verhalen en ideeën en moeten vooral leren begrijpen hoe hun verhalen gekoppeld kunnen worden aan oefeningen en theorie. Ook beschikken zij niet allemaal over ervaring en vaardigheden om voor een groep te staan en te presenteren.

Onze conclusie is dat we toch twee verschillende opleidingen nodig hebben. Daarom hebben we besloten om de train de trainer in twee verschillende vormen aan te bieden, eentje voor HBO professionals en eentje voor mensen met ervaringskennis.

Als afsluiting van de training vroegen we iedereen om kort te vertellen hoe zij de opleiding hadden ervaren. Dit zijn een aantal van hun reacties:

• Ik vond het heel bijzonder hoe open en veilige de sfeer was in de groep. 
• Ik kon gewoon mezelf zijn, mijn zelfvertrouwen is gegroeid!
• Ik heb leren praten over wat mij bezig houdt en wat ik belangrijk vind. Ik pas dit ook thuis toe.
• Ik heb veel geleerd, over mezelf, maar ook over hoe je voor een groep iets over kunt brengen.
• Wat fijn dat er zoveel kennis is bij jullie en dat ik die ook kan begrijpen. Alles is echt heel duidelijk beschreven en terug te vinden. 
• Ik had echt het gevoel erbij te horen, dat mijn inbreng serieus werd genomen. Ik voel gewoon dat jullie oprecht geïnteresseerd zijn.
• Ik heb echt zin om te beginnen als trainer. Ik wil in mijn gemeenschap deze kennis overdragen.

Deze reacties raakten mij enorm. Ik realiseerde me welke ontwikkeling wij met het programma Het Begint Bij Mij in Nederland hebben doorgemaakt. Hoe wij al die jaren, samen met al onze trainers, bezig zijn geweest om informatie te verzamelen, te versimpelen en te delen met elkaar. En dat Het Begint Bij Mij daardoor een programma van ons allemaal is geworden. Een programma dat iedereen mogelijkheden en perspectief biedt om op een eigen manier in te kunnen spelen op wat nodig is.

En … binnenkort krijgt deze groep hun certificaat en gaan zij aan de slag als trainer of assistent trainer. We vertellen snel meer over de meerwaarde van deze bijzondere diverse groep in de Schilderswijk.

Zij zullen voor heel wat rimpels in het water gaan zorgen, hun positieve cirkel van invloed zal zich gaan verspreiden!